Appendix: Red Khmer - Reisverslag uit Choeung Ek, Cambodja van Floor Driessen - WaarBenJij.nu Appendix: Red Khmer - Reisverslag uit Choeung Ek, Cambodja van Floor Driessen - WaarBenJij.nu

Appendix: Red Khmer

Door: Floor Driessen

Blijf op de hoogte en volg Floor

26 Januari 2016 | Cambodja, Choeung Ek

Cambodja zou het land zijn dat eruit ziet als Thailand, maar dan twintig jaar geleden. Niet zo westers en de mensen vriendelijker. Ik schaam me ervoor, maar het land draagt een afschuwelijke geschiedenis met zich mee die ik niet kende. Een periode van marteling en moord die een dikke drie jaar geduurd heeft, slechts veertig jaar geleden. Ik heb hier inzicht in gekregen door in de omgeving van Phnom Penh, de hoofdstad van Cambodja, twee verschillende herdenkingslocaties, (tevens de locaties waar het allemaal plaatsvond) te bezoeken. Het heeft me een totaal ander beeld gegeven dan het concept dat dit land Thailand is, maar dan 20 jaar terug.

Voor jullie gaan lezen wil ik nogmaals aangeven dat ik me ontzettend schaam dat ik hier niets van of over wist: daar had ik zelf iets aan kunnen doen door me thuis al in te lezen maar ik wilde juist in het moment op locatie rijker worden en 'zag daar wel'. Dat ik zo'n berg algemene kennis achterliep wist ik niet en vind ik ongelofelijk. Ik zal in deze blog beschrijven welke indrukken deze bezoeken op me achterlieten en wat ik heb meegekregen. Iets wat niemand zou mogen ontgaan.

<>


Killing field
15 kilometer ten westen van Phnom Penh ligt 'Choeung Ek': een Genocidal center. Ik ging er samen met een Mexicaanse griet met een tuktuk heen en van de chauffeur kregen we een blauw doktersdoekje tegen het stof en de uitlaatgassen in de warme stad. We hebben erom gelachen en kwamen pas na zeker drie kwartier heerlijk rondcrossen en -kijken vanuit de drukte in een gemoedelijkere buitenbuurt bij bestemming. We kregen een audiotour op ons brein en omdat ik nogal traag ben van begrip en de meeste fragmenten tweemaal moest beluisteren voor ik ze begreep, splitsten daar onze wegen even.

Ik had geen idee: de man van mijn audiospeler had het over Pol Pet, deze moeilijke locatie en alleen over Cambodja. Ik begreep het niet. Ik probeerde het te plaatsen in de context van de tweede wereldoorlog, het enige dat in de buurt kwam van wat ik op school met geschiedenis heb geleerd. Van het ene bord met audiopunt liep ik naar de volgende en langzaam begon ik het te bevatten.

Choeung Ek is een bijzondere plaats die het meest barbaarse en wrede geweld weergeeft dat werd uitgevoerd door het communistische 'khmer rouge' regime onder leiding van Pol Pet. Op deze locatie zijn 20.000 mensen geëxecuteerd en vermoord, nadat zij vol hoop uit steden 'geevacueerd' werden van de daadwerkelijk bestaande dreiging van de buurlanden destijds. 129 massagraven (tot wel 450 man per graf) en 8000 schedels zijn al aangetroffen, kleding en botten komen nog jaarlijks in het natte seizoen naar boven.

In 1975-1979 zijn 3 van de 8 miljoen cambodjanen door landgenoten gemarteld (verkracht, met landbouwtuig zoals schoffels en bijlen, chemicaliën of scherpe sugarpalmbladeren bewerkt, uitgehongerd en ondertussen als slaaf op het (hete!) land misbruikt). Ook mentale marteling vond plaats. Later meer. Een ieder die zich ook op maar enige wijze verzette tegen dit regime, was last en moest vernietigd worden; zo ook alle familieleden, om wraak in de toekomst te voorkomen..

Ik heb hier bijna twee uur rondgelopen en hoorde ook fragmenten van survivors, die maakten dat ik met een versterkt slowmotion effect de bladeren uit de bomen zag neerkomen, naast het rondgewikkelde prikkeldraad die de kampsgrens nog aangaf...

Twee bomen elders op het terrein hebben me enorm gegrepen: in het midden van het terrein stond een boom waar voorheen luidsprekers in hingen waaruit communistisch rood galmde tijdens de executies, om buitenkamps de indruk te wekken dat er 'daar' weer een rode khmer vergadering van start zou gaan, maar om in realiteit het geschreeuw van de slachtoffers te verdoezelen. Ik ben ervan overtuigd dat dit voor de gevangenen gepaard ging met een voor ons onvoorstelbaar gevoel..
De andere boom, naast een massagraf, vertelde het verhaal van vrouwen en kinderen: de rode khmer slingerde baby's met hun schedel tegen deze boom, onder toeziend oog van hun naakte moeder. Ze werden vervolgens op de stapel gegooid en gevolgd door hun moeder die anderszins ongehoord gemarteld werd.
Nu hangen er veel armbandjes of andere persoonlijke dingen aan deze boom en het hek rondom het massagraf. De audiotour en kledingstukken die nog half uit de grond kwamen maakten het zo onvoorstelbaar echt. Toch kon ik het me niet 'echt' inbeelden.

Tijdens de lange tuktukreis terug het drukke stadsleven in hebben Mexicano en ik bijna geen woord gesproken en zagen we de wereld vooral aan ons voorbij gaan..



Tuol Sleng 'Museum'

Tuol Sleng was in dezelfde periode een gevangenis (200 cellen, in totaal 20.000 mensen) op een gewone straat (street 21) in Phnom Penh waar mensen mishandeld werden die later geëxporteerd werden naar Choeung Ek. Het was een geheim 'centrum' dat gevestigd was in een voormalige school. Ze hebben de locatie grotendeels gelaten zoals hij was (maar voor het publiek bezoekbaar gemaakt en het een museum genoemd). Wederom deed ik een audiotour en die gaf veel aanvullende informatie aan mijn bezoek aan Choeung Ek de dag ervoor. Van de school was nog veel te zien: In de meeste klaslokalen hingen nog gewoon schoolborden (zelfs nog met tekst), op het plein stond nog een gymtoestel... Er stonden vier gebouwen, maar elk had toch z'n eigen verhaal. De luchtgaten waren dichtgemetseld tegen het geluid. Er hing prikkeldraad tegen ontsnapping. In het ene gebouw werden lokalen gebruikt om de gevangenen valse bekentenissen af te laten leggen (om vervolgens vastgeketend gemarteld te worden op een metalen 'bed'), in het andere waren alle klaslokalen omgebouwd tot een uitgebreide gevangenisstructuur van cellen (slordig gemetselde muurtjes maakten 22 cellen per lokaal). Het bloed zag je soms nog op de vloer liggen. Het verhaal vertelde dat het gymtoestel op zijn manier weer gebruikt werd als ophijs-verdrink-ophijs-marteling.. Enzovoorts. Je kon alle lokalen bezoeken maar 'moest wel denken om jezelf'. Een gebouw hadden ze gebruikt als archief; honderden gezichten van slachtoffers, lokaal in lokaal uit, drie verdiepingen hoog.

Ik voelde me al 1,5 dag en nacht hondsberoerd in mijn buik. Voor de ultieme belevenis. Aan het eind van mijn audiotour was ik er weer stil van. Er zijn 12 bevestigde survivors van Tuol Sleng, waarvan er ook een gesproken heeft over zijn ervaringen tijdens de audiotour bij zijn betreffende cel (1,5 vierkante meter). Ik was werkelijk geshockeerd toen ik hem, Chum Mey, vlak voor de uitgang ineens in levende lijven kon begroeten en persoonlijk een boek van hem kon kopen.
Ik voelde een onbeschrijfelijke afstand tussen hem en mij. Ik werd er verlegen, onhandig en echt een beetje beroerd van. Je hoeft niks te zeggen maar het voelt wel zo. Woorden komen toch niet in de buurt van wat hij heeft meegemaakt en nog steeds doormaakt door elke dag weer dat terrein op te lopen...

Na deze bezoeken realiseerde ik me dat ik maar een enkele individu ouder dan 50 jaar op straat ben tegengekomen in dit land. De vriendelijke sfeer die hier heerst is gevoelsmatig een soort waardering die mensen uitstralen dat het weer tijd is voor een gelukkig bestaan. Ze vechten ervoor dat iedereen fijn met elkaar omgaat, of ze elkaar nou tegenkomen in de lokale bus of bij het kopen van rijst in een bananenbladkoker, ze zijn net zo vriendelijk tegen elkaar als Nederlandsers minimaal 5 jaar bevriend zijn.

Ik heb op twee avonden hier met dezelfde meid van 30 indrukwekkende gesprekken gehad. Een van haar zes zoontjes probeerde me zelfgemaakte armbandjes te verkopen en ik vroeg hem of hij ze zelfgemaakt had: dat had zij gedaan, maar van haar kopen die dikke blanke toeristen natuurlijk niets. Ik vroeg of ze me wilde laten zien hoe ze ze maakte, of ze bij me kwam zitten en wat wilde drinken. Die glinstering in haar ogen zal ik niet vergeten. Ze vertelde dat er Cambodjaanse en Engelse scholen bestaan en na een uur wist ik zelf dat haar vader een been mist door de periode die ik hierboven beschreven heb, geen baan meer kreeg en na dertig jaar hinken over straat zo weinig (van toeristen) verdiende dat hij nu thuis zit..

Er gebeurt in Cambodja meer achter de schermen dan het zuipen in de Pubstreet van Siem Reap en het bezoeken van de tempels van Angkor. Er is echt wel meer ellende dan geen airco op je kamer, zou ik zoveel toeristen, die je liever niet dit land ziet 'betoeristen' en verknallen zoals in Thailand, willen laten inzien..

  • 26 Januari 2016 - 19:23

    Margot:

    Dankjewel voor het opschrijven en delen hiervan Floor; erg indrukwekkend.

  • 26 Januari 2016 - 20:31

    Hans Sp.:

    Een heftige ervaring was dat. Wij hebben het ook zo ervaren. In Nederland denk ik wat minder bekend omdat wij hier meer met de Vietnam oorlog bezig waren in de pers.

    Hans

  • 26 Januari 2016 - 20:37

    Peter H Van Bragt:

    Hi Floor, Als je er voor open staat heb je geen fantasie nodig om de omvang, de impact van onmenselijkheden die daar nog niet zo lang geleden hebben plaatsgevonden bijna levendig voor de geest te halen. Ik heb bij Siem Reap wat kleinere Killing Field sites bezocht en overal is het verhaal hetzelfde. De Khmer Rouge waren niet de eersten en als je nu ziet wat er o.a. door IS in Syrië wordt aangericht ook niet de laatsten. Zinloos geweld van een ongekende omvang. "Onmenselijk" is een woord dat helaas geen passend woord is in deze context. Het zijn mensen die keer op keer deze waanzin aanrichten.De enige hoop die je uit de geschiedenis kunt putten is dat er steeds een einde aan komt. Helaas is er dan al heel veel leed geleden. Wat ik in Cambodja trouwens heel mooi vond was dat als je er met de mensen over praat er helemaal geen haat of boosheid meer aanwezig is. Het boeddhisme als levensovertuiging heeft hier een grote invloed op. Groetjes en geniet verder van ook al het mooie dat Cambodja te bieden heeft.

    Peter

  • 26 Januari 2016 - 21:55

    Frank:

    Adembenemend.. Ik kan me voorstellen dat dit een week rust en bezinning vergt !

  • 26 Januari 2016 - 22:44

    Lilian:

    Indrukwekkend!

  • 26 Januari 2016 - 23:13

    Riet Kletter:

    Lieve meidje..Ik ben diep onder de indruk van je stuk over de Rode Khmer...Alle oudere mensen weten van die periode...en mijn verbazing dat je daar vakantie ging vieren, was dan ook groot...Ik wilde je echter niet zeggen; "weet je wel wat daar gebeurd is"? Ik dacht gewoon dat je het wel wist...of er over
    gelezen had vóór je vertrek...Er zijn veel landen op de wereld waaraan zulke geschiedenissen kleven en je zult het een plaatsje moeten geven in je leven, dat je er even zo dichtbij bent geweest...
    Ik hoop dat je toch ook mooie dingen zult ervaren, dat je lekker kunt duiken naar lieve beestjes, in de zon kunt luieren, leuke mensen kunt ontmoeten...Kortom; véééél liefs, kusjes en knuffeltjes van Oma

  • 27 Januari 2016 - 10:39

    Renee:

    hoi floor, nou eindelijk even een berichtje van mij, ik druk druk druk zoals altijd. maar nu je in cambodja bent geweest, moet ik wel even reageren, want dezelfde gevoelens die jij erbij had, had ik ook. ik wist ook niet wat voor een horrorgebeuren daar had plaats gevonden, en vond killing fields en de gevangenis ook zo ontzettend indrukwekkend, alsof je nog kunt voelen wat daar ooit gebeurd is, en ik vond het ook heel erg dat ik hier niets van af wist, terwijl dit gewoon in mijn jeugd plaatsvond.
    ik lees al je verhalen wel hoor, en vind het geweldig dat je hebt doorgezet. wat een ander leven he, dat backpack leven, en wat krijg je veel te zien in deze maanden. Ik ga as ma naar bkk voor een week, zo jammer dat jij er dan niet ook bent, ik had het erg leuk gevonden jou mijn highlights van bkk te laten zien. geniet verder van je reis, en ik blijf je verhalen lezen, dikke knuffel van renee

  • 27 Januari 2016 - 11:29

    Yvonne:

    Heftig....

  • 27 Januari 2016 - 12:38

    Ria:

    Ja, ook ik heb die plek als zeer heftig ervaren.

  • 27 Januari 2016 - 13:22

    Roos:

    Hallo Floor, dit was een bijzonder verhaal. Ik kan mij voorstellen dat dit heel veel indruk heeft gemaakt. Verder hoop ik dat je nog vele leuke dingen gaat doen en bekijken. Succes maar weer. Groet Roos

  • 27 Januari 2016 - 13:32

    Bas:

    Lieve Floor. Wat een ontzettend heftige ervaring heb je daar opgedaan. Helaas zul je nog wel meer van deze voorbeelden tegenkomen. Ik hoop dat je er niet te lang mee rond zult lopen en het een plek geeft. Het is goed om deze dingen te weten, maar geniet ook vooral van de dingen die om je heen gebeuren!

    Kan niet wachten op je volgende blog! Je bent een topper!

  • 27 Januari 2016 - 19:28

    Betty:

    Hoi Floor,
    Jouw verhaal lijkt heel erg op mijn verhaal van Auschwitz. Het maakt je boos, verdrietig, misselijk, respectloos naar de aanstichter, respectvol naar de overlevenden. Het duurt even voordat je het een plek kan geven. Soms overvalt de woede, frustratie en verdriet dat het nog steeds voorkomt.

    Het is goed dat je je pas gaat inleven als je ter plekke bent. Je gaat blanco op zoek naar een nieuw hoofdstuk. Geniet van je mooie reis.

  • 29 Januari 2016 - 14:00

    Martijn:

    Hey lief, ik heb van de week dit verhaal al gelezen, maar bedacht mij net ineens dat ik er toen niet aan toe was gekomen om te reageren. Niet dat dit altijd moet misschien, maar toch wilde ik nog even een reactie achter laten.
    Wat een 'ervaring' he? Toen ik naar Azie ging was ik in eerste instantie niet eens van plan om naar Cambodja te gaan. Ook ik had me niet ingelezen en weet dus precies hoe jij je voelde toen je dit hoorde. Althans, ik denk dat we hetzelfde voelde. Ongeloof.... Dat zoiets zo kort geleden heeft plaats gevonden. Het is echt ongelofelijk en heel indrukwekkend en aangrijpend om met eigen oren te zien en te horen.
    Maar dit soort dingen horen er wel bij. Het is goed dat je deze dingen ook bezoekt en niet alleen de kroegjes en echter 'hoogteputen'. Dit is iets wat je gezien moet hebben als je in Cambodja bent geweest. Net zoals dat je ook in de komende landen nog dingen zult zien en horen waar je nu nog geen weet van hebt. Dat maakt reizen zo bijzonder..... Veel 'plezier' met het vervolg van je reis! Dikke kus van mij!

  • 03 Februari 2016 - 07:39

    Robetino:

    Floor:
    Erg leuk dat we met mee mogen genieten. maar het erg indrukwekkend.

  • 13 Februari 2016 - 14:08

    Oom Sander:

    Misschien een idee om de film The Killing Fields te gaan zien van Roland Jaffé uit 1984, een film die nog altijd in mijn geheugen gegrift staat. Goed dat je die massagraven hebt bezocht en je zo een stukje recente uiterst barbaarse geschiedenis hebt eigen gemaakt. Liefs van oom Sander

  • 27 Februari 2016 - 17:24

    Brenda:

    Hee lieve Floor,

    ik snap dat je hier helemaal van ondersteboven bent geweest. Ik was net zo geshockt als jij: het besef dat in een aantal jaar bijna een hele generatie is weggevaagd door een gruwelijk regime en wij dat niet leren in onze geschiedenis boeken. Ik had er absoluut ook buikpijn van dat ik hier niets vanaf wist.
    Dapper dat je beide tours gedaan hebt:). En het is nooit te laat om te leren toch? Hoe gruwelijk het ook is, je leert inderdaad wel het Cambodja achter de schermen kennen. Je bent dapper!

    Liefs Brenda

Reageer op dit reisverslag

Je kunt nu ook Smileys gebruiken. Via de toolbar, toetsenbord of door eerst : te typen en dan een woord bijvoorbeeld :smiley

Floor

Actief sinds 24 Sept. 2015
Verslag gelezen: 481
Totaal aantal bezoekers 81728

Voorgaande reizen:

19 Maart 2017 - 09 April 2017

Beroepsduikopleiding in Schotland

04 Januari 2016 - 04 Mei 2016

Backpacking Floor

Landen bezocht: